Filosofie Scheurkalender 2010 (23)

‘Zoals zij het zag, waren er geen woorden om te benoemen wat er was gebeurd, er bestond geen gemeenschappelijke taal waarin twee verstandige volwassenen zulke gebeurtenissen aan elkaar konden uitleggen.’ (Ian McEwan, On Chesil Beach, 2007)

Wie de roman On Chesil Beach niet gelezen heeft, zou na het zien van dit citaat kunnen denken dat het over de holocaust gaat. Welke andere gebeurtenis is zo woordvreemd dat er niet over gesproken kan worden?
Het voorval, waaraan in dit citaat wordt gerefereerd, is een mislukte huwelijksnacht, een debacle dat tot een vroege scheiding leidt, omdat er niet over gesproken kan worden. In 1962, in Engeland was seksualiteit geen gespreksonderwerp. Seksuele verwachtingen en teleurstellingen werden in stilte gedragen.
Dat McEwan vijfenveertig jaar na dato een roman over deze problematiek kan schrijven, bewijst dat er veel is veranderd. De woorden die nodig zijn om over seksualiteit te spreken hebben zich aan het taboe onttrokken en zijn gangbaar geworden. Pas als woorden in het dagelijkse gebruik zijn doorgedrongen, kunnen mensen ze gebruiken om met elkaar te communiceren. En pas als men communiceert, kunnen individuele belevenissen tot één gedeelde ervaring leiden.